Taboe

Het idee dat er een feest in het archief gehouden wordt, wekt verontrustende fantasieën bij mij op.

Overdag zijn de archivarissen hier onkreukbare dienaren van de archiefwet. Selectiecriteria, bewaartermijnen en conserveringseisen zijn hun eredienst in de tempel van het geschreven erfgoed. Ieder stuk wordt met witte handschoenen gehanteerd en binnentredende bezoekers wordt met een doordringende blik gevraagd of ze geen pen, eten of telefoon bij zich hebben. Wie zich bij voorbeeld een grappig bedoelde opmerking over de economische waarde van al dat oud papier veroorlooft kan rekenen op de mededeling dat het zaalreglement personeel toestaat naar eigen goeddunken bezoekers de toegang kan ontzeggen. Inventarissen vol codes als 'A.1.3.b.2' spreken ontegenzeglijk de waarheid en de strikte orde van de tientallen kilometers archiefdozen mag nimmer in twijfel getrokken worden. Om dit systeem in stand te houden komen de archivarissen één keer per jaar op een maanloze nacht bijeen. Aan de hand van de lijst met toegangen wordt een archief gekozen waaruit door loting een inventarisnummer getrokken wordt. Het stuk wordt in een vuur van studiezaalpotloden geofferd en de as wordt uitgestrooid in de plantenbak bij de ingang.

Bij de uitgiftebalie staat een indoor-houtovenpizzakraam. De kaartentafel staat vol brownies, appeltaart en ander gebak en overal branden voor de gezelligheid stompkaarsen. Zelfs na mijn vijfde biertje heb ik nog niet het lef om een leeg flesje in een boekenkast te zetten.

Bevestiging

'Het jongetje heeft een boekje geschreven.' Dat is ongeveer hoe ik er over denk. Mensen om mij heen zien dat anders. Het werkje van 112 bladzijden wordt door hen een 'boek' genoemd en daarbij vragen ze extra aandacht voor de vormgeving en de fotografie.

Een onverwacht uitvloeisel van mijn onderzoek is dat ik onlangs een hele dag met een cameraploeg en een regisseur van een lokale omroep op stap ben geweest. We hebben kerken bezocht, in een archief gefilmd en mensen geïnterviewd. Bij dit alles was ik de gids die aan toekomstige toeschouwers moest uitleggen waar we waren en wat er gebeurd was. Na een wat stroef begin, ontdekte ik mezelf op de mooie lokaties en in het stralende herfstweer steeds meer als schrijver, expert en zelfs als authoriteit. Takes over doen werd leuk en kernachtige quotes een uitdaging. Staand in het open veld, bij een eeuwenoude sloot drongen zich zelfs heel even beelden op van een gevierd auteur met een eigen televisieserie. Eén van de geïnterviewden vroeg me of mijn boek ook dik was en zowaar hoorde ik mezelf op gearriveerde toon zeggen dat kwaliteit meer zegt dan kwantiteit. De euforie heeft nadien nog enkele dagen nagegloeid, maar is inmiddels volledig verdwenen.

Het laatste sprankje werd vandaag gedoofd door de conducteur die me vroeg of ik ook een studentenkaart had. Ter verduidelijking merkte hij op dat ik heel goed een eeuwige student had kunnen zijn.

Intermezzo

'Hé Koos, lekker ding. Hoe gaat ie?'

'Ja lekker, lekker.. z'n gangetje hè. Ik mag niet klagen, zeg ik maar. Alleen nog steeds weinig slaap hè, maar ja, dat went nou ook wel. We hebben van de dokter van die pilletjes gekregen weet je niet, voor als het maar blijft malen. En m'n vrouw heb d'r nou twee gebruikt en ik eentje, want ja, daar zijn ze toch voor? Gister had ik dat meisje weer aan de telefoon van die steen weet je niet, en die begreep er zelf ook niks van dat het nou op het laatst toch nog verkeerd was gegaan met die kleur. Want we wilden die roze, maar het was meer geel geworden. En, ze begreep best dat ik daar niet voor ging betalen. En vorige week hebben we de laatste dozen met spullen opgehaald, want die huisbaas wilde de kamer nu toch wel weer verhuren. Ja zeg nou zelf, die man heb toch ook gelijk. Je kan de tijd toch ook niet zomaar stopzetten. Al zeg ik je eerlijk -en je heb d'r verder niks aan-: ik zou m'n leven geven als ik het hare er weer voor terug kreeg. Maar dat is natuurlijk allemaal onzin en die man van de ambulance die toen bij haar is geweest zei ook: al had hij er bijgestaan toen het gebeurde, dan had hij nog niks voor d'r kunnen doen. Zo'n klap overleeft gewoon niemand. Dus daar moeten we het maar mee doen. Nou goed, ik ga zo 's effe taart halen bij die jongens van de expeditie. Moet ik voor jou ook een stukkie mee nemen?