Portal

Omdat het passend leek en omdat ik zo snel niks beters wist, bestelde ik koffie met appeltaart. Pas later las ik dat er ook spritsen bij de filterkoffie geserveerd werden.

Op zoek naar een verhaal, begon ik een praatje met de uitbaatster. Ze had een droeve uitstraling en droeg mogelijk nog de zelfde schort die ze dertig jaar geleden op haar eerste werkdag had gekregen. De enige échte verandering in het interieur gedurende al die jaren, was dat ze vorig jaar de tapijtjes van de tafeltjes had gehaald, omdat het formica veel gemakkelijker schoon te maken was. In een hoekje bij het raam hadden twee oude gastarbeiders het over hun verleden en de student die twee gokkasten tegelijk bespeelde was er zeker van dat hij hier geen bekenden tegen het lijf zou lopen. Ondertussen hoorde ik over de eerste eigenaars die hier anderhalve eeuw geleden begonnen waren; over de schoonvader die de zaak had vrijgekocht van een bierbrouwer en hoe ze er nu met haar man haar nering had.

De sfeer was fantastisch, maar de aanzet tot een verhaal vond ik pas twee dagen later: Een kennis vertelde hoe de twee ramen aan de voorkant boven de zaak altijd donker zijn. Ook vertelde hij dat de vergaderruimte achter bij de toiletten permanent op slot is en niet afgehuurd kan worden en dat het echtpaar de zaak ieder half jaar zo'n twee weken sluit; zogenaamd vanwege verbouwing.

Citaat

'Velen zijn geneigd in het houden van zulk een dagboek iets ziekelijks te vinden. Er zijn inderdaad gevaren verbonden aan dat tasten in eigen boezem, die zelfbespiegelingen, dat angstvallig gadeslaan van elke neiging en zich tot misdaad rekenen van elke kleinigheid. De grens die zedelijke nauwgezetheid en pijnlijke haarkloverij scheidt wordt allicht overschreden. Daarom raadt men liever aan zich maar niet te veel met zichzelf bezig te houden.'

Grand finale

Bij de ingang heb je nog niks door. Zoals gewoonlijk wacht er een taxi en verder staan ook hier de verstokte rokers onder de overdekte entree hun kwetsbare gezondheid te bespotten. Maar na de receptie wordt alles anders; dan begint ‘het nieuwe zorgen´.

In de hal staan vier computers die voor de bewoners bestemd zullen zijn, terwijl vooral kleinkinderen en schoonzoons er hun voordeel mee doen. Oma wordt niet meer in haar eigen kamer bezocht; ik weet eigenlijk niet eens of ze die nog wel heeft. Tegenwoordig halen we haar namelijk op in de ‘conversatieruimte’ en dan nemen we haar mee naar het restaurant. Overdag zit Oma gezellig met de andere bewoners –die hier cliënten genoemd worden- in deze woonkamer achtige ruimte voor zich uit te kijken. De radio staat gezellig wat te hard en de zevendelige Elsevier-familie-encyclopedie blijft ongebruikt in de kast staan. ’s Avonds zal ze hier ook wel zitten. In het restaurant zijn allemaal tafeltjes waaraan de cliënten hun familie kunnen ontvangen en bij het buffet kan thee, koffie en wat lekkers gekocht worden. Ook is er een speelhoek voor de kleintjes, want die grote ton met speelgoed die vroeger bij Oma op zolder stond, kon natuurlijk niet mee.

De essentie van deze instelling blijft echter onverminderd zichtbaar: Een man in een rolstoel heeft geen benen meer. Per ongeluk blijft er een deur open staan en zie ik hoe een andere man op het toilet geholpen wordt. Het weggemoffelde emmertje met gebruikte injectienaalden is overvol en een groepje familieleden keert huiswaarts met enkele plantjes, de breedbeeldtelevisie en wat fotolijstjes.

Rondgang 2

Het plein voor de kerk is afgeladen vol. Ondanks het duister en de mist, heerst er op dit vroege uur al een uitbundige sfeer. Vandaag wordt volgens de officiële telling voor de 731e maal de rondgang van Sint Gertrudis gehouden.

Als we het plein opkomen, is de mis net afgelopen. De lokale ruiterij en het muziekcorps staan klaar. Brandweerlieden dragen de kist met daarin de resten van de heilige de kerk uit en tillen deze op de met houtsnijwerk versierde wagen. De meeste mensen die aan de rondgang deel zullen nemen, hebben de kerkdienst aan zich voorbij laten gaan. Terwijl Gertrudis al direct na haar overlijden in 659 door de lokale bevolking heilig werd verklaard, duurde het nog tot de tweede helft van de 13e eeuw voordat de Katholieke kerk daarmee instemde. Hierdoor kon de verering van Gertrudis zich zo'n 600 jaar lang op spontane wijze en zonder kerkelijk toezicht ontwikkelen. Ook nu nog is de rondgang vooral een volksfeest. De misdienaars aan de voet van vluchtheuvel staan er dan ook wat verloren bij. Vrienden, familie en bekenden begroeten elkaar hartelijk en honden blaffen uitgelaten. De bakker aan het plein is op deze vroege zondagmorgen speciaal voor de gelegenheid open en doet goede zaken. Wie thuis nog niet gegeten heeft, grijpt hier zijn kans om nog snel even wat te eten voor de wandeling begint.

Met een hap van mijn croissant ruik ik tegelijk de wierook die door de mist om ons heen blijft hangen. Het wordt een mooie dag.

jongensdromen

Vroeger, als ik televisie had gekeken, ging ik vaak naspelen wat ik gezien had. Nu doe ik dat niet meer; na het zien van het journaal of een actualiteitenrubriek.

Gister moest ik even bij de fietsenmaker om de hoek langs. Door de week heeft hij ergens een andere baan en in het weekend knutselt hij met zijn twee zoons aan auto’s, brommers, motoren en fietsen. Op de werkbank stond een kop koffie koud te worden naast een vaasje met plastic bloemen. Overal in de werkplaats zie je oude reclameplaten en mededelingenbordjes, vlaggetjes en andere memorabilia. Achterin hangen een motorjack en zwart-wit foto’s van een man op een racemotor. Terwijl de fietsenmaker mijn voorwiel uit elkaar haalt, roept hij z’n zoons met enkele kleurrijke krachttermen om er bij te komen. Iets aan de as schijnt zo bijzonder te zijn dat al het andere werk moet blijven liggen. Ben wil een sleutel 13, zoon één loopt al terwijl zoon twee het stuur moet vasthouden. Ik doe niet meer ter zake.

Thuisgekomen heeft mijn lief net koffie gezet. Buiten begint het te schemeren. In ons schuurtje staat een oud dressoir waarin ik gereedschap bewaar. Ook staat er een radiootje. Mijn handen jeuken.

Static on the radio

Met een vriend doe je dingen. Je komt bij elkaar. Samen maak je een fietstocht, ga je de stad in of ergens naar toe.

In een avontuurlijke bui kwamen we op het dak van het provinciehuis te staan om daar foto´s te maken. Een andere keer zaten we weggedoken achter een kerkbank te wrikken aan vloerplanken. We vonden toen een schedeltje en wat andere botjes. In een roeiboot ergens in een poldersloot zijn we in het voorjaar natgeregend, herhaaldelijk hebben we avondnevel op zien komen uit een meer en we stonden in een traag stromende beek tot het duister viel. Samen hebben we gezongen terwijl we eten kookten en we hebben wilde ideeën uitgewerkt toen we eigenlijk moesten studeren. Op een koude avond samen uitzien naar een glas whisky, een sneeuwpop maken, of een windmolentje, karbit schieten, een fiets opknappen of samen dronken worden bij de openluchtbioscoop; het zijn allemaal dingen die er opzich niet toe doen.

Afgelopen week zijn we bijvoorbeeld niet samen naar een concert geweest. Ik was er alleen, op de voorste rij. Via de telefoon kon ik hem alleen wat krakende klanken laten horen. Maar toch weet ik dat hij op dat moment aan de avondhemel gezien heeft hoe de sterren er vanaf gespeeld werden.