Klaar

Met mijn lief reed ik door ons verleden en we voelden ons doortrokken van mooie herinneringen. Maar nu ik thuis de foto's bekijk die dit hadden moeten illustreren, wacht mij een onaangename verrassing:

Nergens is ook maar een spoor te vinden van onze vreugdevolle ervaring. De eindeloze fietstochten, de lange avonden aan de waterkant of onze vaste pleisterplaatsen; we hebben het allemaal zó duidelijk weer gevoeld. Maar uit de camera komen enkel plaatjes van eenzame landschappen. Verder hebben we in het oude vertrouwde stadje met haar karakteristieke bolwerken onze oude voetsporen hervonden en hebben we onze echo van weleer gehoord. Maar op de beelden zie je hoofdzakelijk verlaten winkelpanden en vervallen huisjes. Ook hebben we elkaar weer gezoend onder de oude wilg en het was alsof de tijd had stilgestaan. De foto's ontkennen dit echter. Zelfs van het zachte zomerweer dat vroeger alle dagen vulde, was níets op de gevoelige plaat terechtgekomen.

Ze zeggen: Een beeld zegt meer dan duizend woorden. Maar blijkbaar spreek ik die taal erg slecht.

(Vryage)

Identiteit

Jussuf staat met wat andere kinderen uit de buurt om me heen te dringen, terwijl ik van meegebrachte stukken hout geweertjes en hockeysticks voor ze maak. Dergelijk geknutsel vormt een uitgelezen moment om wat bij te leren over de mores in de buurt.

Ik ben druk in de weer met hamer en zaag en ondertussen geeft Jussuf zijn ogen goed de kost. Hij merkt op dat er roest op het achterwiel van mijn fiets zit en dat we de kleinste straatsteentjes uit de hele buurt hebben. Ook het zestal lege bierflesjes in de schuur ontgaat hem niet. 'Veel bier' luidt zijn conclusie. Gelet op het type hoofddoek dat zijn moeder draagt, denk ik al wel te weten hoe er bij Jussuf thuis over bier gedacht wordt. Maar ik ben wel benieuwd wat Jussuf eigenlijk van bierdrinkers vindt. 'Vind je?' vraag ik hem daarom terloops. Dit levert weinig op. Jussuf herhaalt enkel zijn stelling: 'Ja, veel bier'.

'Drinkt je vader ook wel eens bier Jussuf?' -'Nee, Turken drinken geen bier.'

Zelfverraad

Bij verschillende fasen in het leven schijnen standaard dromen te horen. Je hebt iemand gedood of ergens een lijk verstopt, het huis staat in brand, of je loopt naakt over straat.

Zowel van collega's als van vrienden heb ik gehoord over een droom die korte of langere tijd na het afronden van een studie voorbij kan komen. Het kan zelfs járen na het afstuderen zijn, dat de bewuste persoon zich ineens realliseert dat hij of zij dat éne vakje nooit heeft gehaald en nu terug moet naar die éne docent of naar dat bepaalde lokaal. Heel even lijkt het hele bestaan van de dromer in te storten. Maar gelukkig is er dan het ontwaken en mag bedacht worden dat het hier slechts een verwerkingsdroom betreft, omdat het zelfvertrouwen nog niet geheel gewend is aan de behaalde studieresultaten en de bijbehorende verwachtingen en verplichtingen. Allemaal heel begrijpelijk.

Wat mij de laatste dagen bezig houdt, is de vraag waarom ik in mijn dromen tot de conclusie kom dat ik de basisschool nooit met goed gevolg heb afgerond en waarom ik er zoveel waarde aan hecht om dat dan dus maar alsnog te doen.

Zonnige kijk

Op de een of andere manier lukt het me iedere keer weer, om welhaast arcadische ervaringen op te doen:

Ik vergeet dat we ons de benen uit het lijf gerend hebben om op tijd te zijn. Tevens vergeet ik dat we onderweg ruzie hebben gekregen over wiens schuld het is dat we te laat zijn. En dat het feestvarken na onze aankomst nog eindeloos op zich laat wachten, zie ik voor het gemak even over het hoofd. Dat er uitsluitend zoutloze gesprekken gevoerd moeten worden, is een verwaarloosbaar detail, evenals de gure wind, de bijdehandte voorbijgangers en het zompige priëel waarop de festiviteiten plaatsvinden. Over het gammele meubilair, de koude warmehapjes of de algemene politieverordening die alcoholconsumptie onmogelijk maakt, heb ik het niet eens.

Je moet er wat voor doen, maar uiteindelijk ben je wel deelgenoot van een vreugdevolle surpiseparty op een heerlijke zomeravond in het mooiste stadspark dat ik ken.

Voltooiing

Het weer liet het dan even afweten, maar het gevoel van vroeger, van de 'grote vakantie' was er niet minder om. Zó sterk was het gevoel van eindeloze vrijheid en ongedwongenheid zelfs, dat Pelgrim zich voorzichtig begon af te vragen wat hij er eigenlijk mee aan moest.

Het feitelijke boek had hij al twee weken in huis. Een doos met een twintigtal banden was op donderdagmiddag door een pakketservice afgeleverd. En dat was het dan. Zijn uitgever had besloten de feitelijke presentatie om publiciteitstechnische redenen over de zomer heen te tillen. En daarom had hij besloten ook zelf eerst nog maar even te doen alsof er niks veranderd was. Gewoon doorgaan met waar hij mee bezig was en dan in het najaar een groot feest, zo dacht hij. Het probleem was alleen dat hij nu eigenlijk nergens meer mee bezig was en eerlijk gezegd ook even nergens meer aan wilde beginnen. De doos met daarin in twintigvoud zijn werk van de afgelopen jaren vervat, stond nog steeds onaangeroerd en zelfs wat verloren in een hoek van de kamer.

Alleen zijn vriend en huisgenoot Vrijer had een greep naar de doos gedaan en zichzelf een kopie toegeëigend. In een vlaag van enthousiasme had deze zelfs de inleiding en het eerste hoofdstuk gelezen. 'Goede stijl, voor zo'n droog onderwerp' was zijn commentaar geweest. En Pelgrim had dit maar als een compliment opgevat.

Vertrouwelijk

Dit is een verhaal dat een goede vriend mij onlangs vertelde:

Hijzelf heeft zijn opleiding nooit afgemaakt; 'te veel theorie', zo luidde zijn oordeel. Maar ook de praktijk heeft hem niet kunnen bekoren. Telkens begint hij weer iets anders en is hij bezig met grootse plannen. Dan weer voeren zijn passies hem naar de keuken van een gerenommeerd restaurant en een andere keer weer naar een ontwerpbureau waar hij dan wat klusjes voor opknapt. Ondertussen is hij bevriend met een chemicus die na cum laude te zijn afgestudeerd en na een excellente promotie nu bij een wereldwijd bedrijf in het buitenland behoorlijk aan de weg timmert. En het geval wil dat beide vrienden elkaars positie benijden. De losbol zou graag iets willen hebben van het succes en de focus van de wetenschapper. En andersom verlangt de studiebol naar de passie en de ongebondenheid van de vrijbuiter.

Mijn goede vriend putte troost uit dit verhaal. Althans, totdat hij zo onverstandig was er over te vertellen aan een geliefde die eenvoudig opmerkte dat de onvrede van de chemicus wel niet meer dan een misverstand zou zijn.

Het gasthuis 10

Het vereist een lange adem, maar eindelijk lijkt de voltooiing nu in zicht. Langzaam maar zeker wordt aan de vele uren interviews en sfeerbeelden een coherent verhaal onttrokken.

Toen ik vanochtend plaats nam naast mijn editor en met hem zijn vorderingen van de afgelopen dagen bekeek, moest ik terugdenken aan de tekenlessen jaren geleden op school. Ik zag mezelf weer staan achter de tekentafel met daarop het blanke vel papier. Of ik er nu met verf, wasco, of houtskool op ging werken deed er niet toe. De eerste stap bleef het zelfde en was altijd even moeilijk: 'het witte vlak overwinnen'. Soms treuzelde ik een halve les, eer ik de eerste lijn dorst te zetten. Soms duurde het zelfs langer. Maar tenslotte was de uitkomst eigenlijk altijd het zelfde: in een woest gebaar zette ik dan een paar krassen of streken die niets met de geplande afbeelding van doen hadden en die ik later ook weer zorgvuldig wegwerkte. Het was simpel een manier om me door mijn angst voor de eerste stap heen te helpen.

Terwijl ik zijn werk van het begin af ongedaan begon te maken, vertelde ik de editor dat ik hem dankbaar was voor het behalen van de eerste overwinning.

(Vryage)